Serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych na wystąpienie dr. Przemysława Nocunia (IA UJ w Krakowie) pt. „Wieża książęca w Siedlęcinie. Historia i badania”, które odbędzie się w ramach seminarium doktorskiego Katedry Archeologii Historycznej i Bronioznawstwa, w środę 20 kwietnia 2022 r. o godz. 10.00 w s. 1.C IA UŁ.
Zaproszenie w szczególności adresujemy do naszych studentów.
Wieża mieszkalna w Siedlęcinie jest bez wątpienia jednym z najlepiej zachowanych przykładów XIV-wiecznego budownictwa zamkowego na Śląsku. Powstała w dolinie Bobru, kilka kilometrów na północ od Jeleniej Góry, w miejscu, w którym przeprawa przez rzekę funkcjonowała już od średniowiecza. Ceglane lub kamienne wieże były pierwszymi murowanymi elementami siedzib książęcych na Śląsku i zaistniały w tutejszej architekturze obronno-rezydencjonalnej już co najmniej w ostatniej ćwierci XII w. Rozwój budownictwa zamkowego w XIII w. był na Śląsku na tyle bogaty i różnorodny, że można już wskazać kilka form / typów założeń zamkowych. Wśród nich – by zacytować tu klasyfikację zamków zaproponowaną przez Tomaša Durdíka – dominowały założenia z zabudową dookolną (w tym zredukowane do tzw. zamków bergrfiedowych). Stulecie to upowszechniło jednak i wzorzec zamku wieżowego, realizowany teraz także w mniejszych ośrodkach władzy książęcej coraz bardziej podzielonego Śląska. Jednym z najmłodszych przykładów książęcych zamków tego typu, wzniesionego jednak na terenach wiejskich – a nie w ośrodku miejskim o charakterze stołecznym – jest będąca przedmiotem wystąpienia wieża mieszkalna w Siedlęcinie.
Interdyscyplinarne badania założenia w Siedlęcinie Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego rozpoczął w 2008 r. (przez pierwsze sezony prowadząc je wspólnie z IA Uniwersytetu Wrocławskiego). Objęły one nie tylko wieżę, lecz także jej otoczenie. Rozpoznano historię budowy donżonu (głównie dzięki wyjątkowo szczegółowej ekspertyzie dendrochronologicznej, połączonej z analizą stratygrafii budowli). Wyniki tych działań pozwoliły zawęzić czas budowy siedlęcińskiej wieży do lat 1313–1315 i ostatecznie powiązać ją z działalnością Henryka I jaworskiego. Prace badawcze określiły także średniowieczne i nowożytne przekształcenia donżonu, a także m.in. zasięg i chronologię fosy oraz przebieg średniowiecznego muru obwodowego. Udało się również zidentyfikować liczne przebudowy dworu przed wieżą. W ramach działań wykopaliskowych odkryto kamienny most, prowadzący do – również odkrytej w toku prac – średniowiecznej wieży bramnej.
W 2016 r. wydana została monografia obiektu, w której zebrano i podsumowano wszystkie istotne wyniki dotychczasowych badań. Następne sezony przyniosły jednak kolejne odkrycia – m.in. nowożytny blok kuchenny. Na jego szczegółowym rozpoznaniu koncentrować się będą prace w sezonie 2022.